Thay đổi nội tiết do mang thai

Trong quá trình mang thai, cơ thể người mẹ sẽ có nhiều thay đổi về tâm, sinh lý, thể trạng. Thâm chí xuất hiện một một số triệu chứng về bệnh lý trong thời kỳ này. Việc hiểu rõ các thay đổi này sẽ giúp người mẹ vượt qua giai đoạn mang thai một cách nhẹ nhàng hơn. Đối với người thân trong gia đình, đặc biệt là người chồng cũng cần biết sự thay để đưa ra những lời khuyên hoặc xử sự với mẹ bầu một cách hợp lý.
* Các thay đổi của hệ thống nội tiết 
​* Các thay đổi về cơ xương ​
* Các thay đổi về thể lực ​
* Các thay đổi về tim mạch 

Thay đổi nội tiết do mang thai

1. Các thay đổi của hệ thống nội tiết

Các thay đổi về hormon do rau thai cùng với cơ thể của mẹ sản xuất ra là để giúp làm cho thai mạnh khỏe.  
- Nồng độ progesteron và oestrogen tăng liên tục trong suốt thời kỳ mang thai. Cơ thể mẹ và rau thai sản xuất ra các hormon này. Ban đầu các hormon này do buồng trứng sản xuất ra, nhưng rau thai cũng sản xuất ra nhiều hormon khi nó hình thành. Các hormon này là rất cần thiết cho việc duy trì nội mạc tử cung và duy trì việc mang thai, nhưng cũng cần cho sự tăng trưởng và phát triển của vú, và oestrogen đóng vai trò kích thích quá trình chuyển dạ thông qua việc kích thích các prostaglandin của cơ tử cung. 
- Nồng độ Beta gonadotrophin màng đệm người do rau thai sản xuất ra tăng lên để duy trì sự sản xuất progesteron của hoàng thể.
- Nồng độ Prolactin tăng và dẫn đến các thay đổi về cấu trúc của tuyến vú từ ống tuyến cho đến nang-thùy tuyến. 
- Chức năng tuyến giáp tăng thể hiện qua việc tăng chuyển hóa cơ bản lên tới 30%, nồng độ T3 (tri-iodothyronin) và T4 (thyroxin) tăng, tăng protein gắn iod và tăng hormon kích thích tuyến giáp (TSH). 
- Hormon cận giáp tăng và gây tăng sự hấp thu canxi ở ruột và thận. 
- Cortisol và aldosterone (hormon thượng thận) cũng tăng. 
- Lactogen rau thai được rau thai sản xuất và kích thích chuyển hóa acid béo ở mẹ để đảm bảo nồng độ đường trong máu đủ cho thai sử dụng. (Điều này có thể làm giảm sự nhạy cảm của các mô với insulin ở mẹ, dẫn đến biểu hiện đái tháo đường thai nghén). 
- Oestrogen và relaxin tác động lên các mô mềm, sụn và gân gây ra sự giãn nở và lỏng lẻo một số khớp như khớp vệ và cung cùng chậu.

2. Các thay đổi về cơ xương

Tư thế cơ thể thay đổi theo quá trình mang thai. Độ nghiêng của khung chậu và cung sau giúp cơ thể giữ thăng bằng. Tư thế không đẹp xuất hiện tự nhiên do giãn cơ bụng của mẹ khi thai lớn lên. Các dây chằng có thể bị mềm ra và tư thế cũng theo đó mà thay đổi. Người mẹ mang thai thay đổi dáng đi để giữ thăng bằng. Việc tăng trọng lượng khi mang thai, ứ nước, tăng cân có thể gây đau chân. Khung xương sườn (rib cage)  có thể mở rộng ra phía ngoài trong 3 tháng cuối và vẫn giữ nguyên như vậy sau khi sinh. Kích cỡ giày có thể tăng trong quá trình mang thai và không quay lại số cũ sau sinh.   ​

3. Các thay đổi về thể lực

Tăng cân là sự thay đổi nhận thấy rõ nhất trong khi mang thai. Tử cung to ra, thai lớn lên, rau thai và dịch ối, tích mỡ và ứ nước,… tất cả đều làm tăng trọng lượng của mẹ. Lượng cân tăng dao động tùy theo từng người nhưng tốt nhất là không nên vượt quá 10-12kg. Cân tăng rõ nhất là từ sau tuần thứ 12 khi thai tăng trưởng nhanh. Vú nở to ra do các mô phát triển để chuẩn bị cho sự bài tiết sữa. Người mẹ có thể có cảm giác tê bì hay khó chịu ở vú. Bầu vú thường to ra ở tuần thứ 20 trong thời kỳ mang thai và có thể tiếp tục tăng vào 3 tháng cuối. Các cục Montgomery có thể nhìn thấy rõ do các tuyến bã bị kích thích

4. Các thay đổi về tim mạch

Thể tích máu tăng 50% trong 3 tháng đầu và 3 tháng thứ 2, nhờ sự tăng thể tích huyết tương dưới tác dụng của aldosteron. Số lượng hồng cầu chỉ tăng 20-30% do tăng erythropoietin (là hormon tác động đến quá trình sản xuất hồng cầu). Do tác dụng pha loãng như vậy mà chỉ số hematocrit và tiểu cầu giảm. Chức năng tim cũng thay đổi, tần số tim và thể tích tống máu đều tăng. Cung lượng tim tăng từ 4-7 lít trong 3 tháng thứ hai. Huyết áp dao động. Trong 3 tháng đầu huyết áp giảm lúc đầu là do giãn mạch khi có tăng thể tích máu và sau đó là do giảm sức cản đối với giường tử cung rau thai đang ngày càng to dần lên.
Người mẹ mang thai có nguy cơ đông máu và tạo huyết khối tăng, do gan tăng cường sản xuất các yếu tố đông máu, chủ yếu là fibrinogen và yếu tố VIII. Điều này làm tăng đông và việc giảm vận động có thể khiến cho người mẹ mang thai có nguy cơ bị huyết khối tĩnh mạch sâu và nhồi máu phổi cao hơn. Phụ nữ có nguy cơ bị hình thành cục máu đông, huyết khối cao nhất là vào những tuần đầu tiên sau khi sinh con. Phù chân và phù thường gặp trong khi có thai một phần là do tử cung to gây chèn ép và làm cản trở sự dẫn lưu của hệ thống tĩnh mạch và bạch mạch từ chi dưới.  

Kỳ tiếp theo, Sunny care sẽ đăng bài viết liên quan đến: Các thay đổi về hô hấp, thận, sinh lý, tình dục....